Rom’s vrouw Maaike kreeg ongeveer zeven jaar geleden de diagnose eierstokkanker. “Vanuit de oncologie afdeling in Venlo werden we meteen naar Maastricht doorgestuurd voor een buikoperatie. Helaas bleek daar dat een operatie (nog) niet goed mogelijk was en dus startten we met chemo. Er zou ons een zware tijd te wachten staan, maar we wisten wel waar we aan toe waren. Achteraf gezien is de onzekerheid voordat er een behandelplan is, het ergste. We wisten toen ook dat als het terug zou komen, er niet veel mogelijk was. Maar hoop doet leven. Uiteindelijk heeft het nog zeven jaar geduurd, waarin Maaike een kwalitatief mooi en ‘gezond’ leven had.”
De afgelopen zeven jaar heeft Maaike in periodes chemotherapie gehad. “Het ging lange tijd heel goed met haar. Ze had een sterk lichaam, bewoog veel, werkte nog en at gezond. Ook sociaal gezien had ze enorm veel contacten. Dat houd je sterk. De chemo’s werden eigenlijk een onderdeel van ons leven, een soort routine. De laatste twee jaar kwamen de kinderen om de beurt naar Nijmegen – waar Maaike toentertijd chemo en later ook immuuntherapie kreeg – om tijdens de wekelijkse uren durende chemo met mij te wandelen. Omdat het op het oog zo goed ging met Maaike, had ik het idee dat het nog heel lang kon duren. Ik was niet met de dood bezig omdat we gewoon aan het leven waren en dat vierden. Ook voor Maaike domineerde het onderwerp ‘doodgaan’ haar leven niet.”
“De laatste twee weken van haar leven ging Maaike snel achteruit. Ze wilde graag thuis blijven met ons, dus we hebben haar zelf verzorgd met ondersteuning van de palliatieve zorg en onze huisarts. Je verzorgt je naaste met liefde, maar de vraag is hoe lang je dit volhoudt. Als de situatie nog langer had geduurd was dit lastiger geworden, realiseer ik mij nu. Het is belangrijk om aan te geven wanneer dit niet meer gaat of als je volledig in de rol van man, geliefde, of kind wilt zijn, omdat je in zo’n periode vaak op de automatische piloot doorgaat (op adrenaline), terwijl het ook emotioneel erg zwaar is.”
“Hoewel de dood geen prominent gespreksonderwerp was, hebben we er uiteraard wel over gesproken. Ik zou mensen ook zeker mee willen geven om het hierover te hebben, al moet het geen doel op zich zijn. Maak het niet te zwaar maar bespreek het bijvoorbeeld eens tijdens een wandeling. Als partner gaat het vooral om vragen. Vul dingen niet zelf in maar luister goed naar wat iemand zegt en probeer door te vragen. Maaike heeft niet over alles een wens of voorkeur uitgesproken. Maaike had eigenlijk als enige wens om zoveel mogelijk onderdeel te worden van de natuur. We hebben uiteindelijk als gezin, in de geest van Maaike, keuzes gemaakt over haar afscheid.”
Praat over de dood maar maak het geen doel op zich. Maak het niet te zwaar en luister vooral goed naar elkaar.
